تاريخچه مستند تأسيس نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور
و تركيب اعضاي انجمن
تاريخچه تأسيس نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور
اولين قانون مستقل كتابخانه هاي عمومي در سال 1344 با تأكيد بر اداره كتابخانه هاي عمومي با محوريت هيأت امنا و انجمن هاي شهرستاني و تخصيص 5/1 در صد در آمد شهرداريها از تصويب مجلس وقت گذشت. اين قانون عليرغم اينكه كتابخانه هاي عمومي را دولتي نمي ديد تصريحي نيز نسبت به غير دولتي بودن آنها نداشت و حدود و اختيارات هيأت امنا را نيز مشخص نمي ساخت، اما در مجموع به لحاظ توجه به مديريت هيأت امنايي و تشكيلات كتابخانه ها و همچنين تخصيص 5/1 درصد از درآمد شهرداريها به اداره كتابخانه ها داراي نكات مثبتي نيز بود.
متاسفانه به واسطه قانون بودجه سال 1352 و برداشته شدن تكليف ياد شده از دوش شهرداريها، دست متوليان امور كتابخانه ها براي ايجاد حركت هاي بنيادين بسته شد. از اين رو با واگذاري مسئوليت تأمين هزينه ها به دولت و نيز با توجه به شرايط حاكم و تحولات حادث شده در جامعه و جنگ تحميلي، حركت چشمگيري در عرصه كتابخانه هاي عمومي رخ نداد و اين مجموعه در پايان دهه اول انقلاب اسلامي به عنوان اداره كل كتابخانه هاي عمومي ادامه فعاليت داد.
با ورود به دهه دوم پس از پيروزي انقلاب اسلامي و به صورت مشخص از سال 1368، هيأت امنا مجدداً فعاليت خود را آغاز كرد. در اين برهه رشد كمي و ساخت و ساز كتابخانه ها را شاهد هستيم به گونه اي كه تعداد كتابخانه هاي عمومي از 511 باب در اين سال به 1584باب درسال 1383 و در نهايت به 1763 باب تا پايان سال 88 رسيد. در حال حاضر بيش از 831280 متر مربع فضاي كتابخانه هاي عمومي در كشورمان وجود دارد. به هر حال تنگناهاي مربوط به منابع مالي محدود، فقدان مجوز جذب نيروي انساني، وجود كتابخانههاي غير مصوب به دليل منع گسترش تشكيلات و مديريت غير منسجم بر اين مجموعه ها، لزوم ارائه لايحه جديد را از سوي دولت به مجلس مسلم ساخت و به لطف خداوند و تصميم مجلس محترم شوراي اسلامي قانون "تأسيس و نحوه اداره كتابخانه هاي عمومي" در جلسه علني روز يكشنبه مورخ 17/12/82 مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 25/12/82 به تأييد شوراي نگهبان رسيد و كتابخانه هاي عمومي به "نهاد غير دولتي" تبديل شد.
دلايل توجيهي ارائه لايحه قانون تأسيس و نحوه اداره كتابخانه هاي عمومي كشور
1- كاهش تصدي گري دولت و افزايش مشاركت مردم در تأسيس و اداره امور كتابخانهها.
2- تصويب جايگاه كتابخانه هاي عمومي و ارتقاي منزلت آنها از طريق تغيير ديدگاهها نسبت به كاركرد و نقش بنيادين كتابخانه ها بر روند تحولات فرهنگي و اجتماعي.
3- دادن شخصيت حقوقي و هويت مستقل به دبيرخانه هيأت امناي كتابخانه هاي عمومي كشور، انجمن ها و كتابخانه هاي عمومي به عنوان نهاد عمومي غير دولتي.
4- افزايش اختيارات هيأت امناي كتابخانه هاي عمومي كشور در زمينه هاي مختلف از جمله امور مالي، اداري و استخدامي.
5- پيشنهاد تخصيص درصدي از درآمد شهرداريها و لزوم جذب منابع جديد.
6- لزوم ارتقاي جايگاه اعضاي هيأت امناي كتابخانه هاي عمومي كشور و انجمن هاي استان و شهرستان و ضرورت بازنگري در حدود وظايف و اختيارات آنها.
هيأت امناي كتابخانه هاي عمومي كشور با تركيب زير تشكيل مي گردد:
الف- وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي(رئيس هيأت امنا).
ب- رئيس شوراي عالي استانها.
ج) معاون ذيربط از معاونت راهبردي رياست جمهوري اسلامي.
د- يك عضو از كميسيون فرهنگي به پيشنهاد آن كميسيون و تصويب مجلس شوراي اسلامي به عنوان ناظر.
ه- رئيس كتابخانه ملي.
و- پنج نفر از صاحبنظران و شخصيت هاي علمي، فرهنگي كشور كه حداقل دو نفر آنان را بانوان تشكيل دهند به پيشنهاد وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و با حكم رئيس جمهور براي مدت چهار سال انتخاب مي شوند كه يك نفر از آنان به انتخاب وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان دبير كل هيأت امنا مسئوليت اداره امور دبيرخانه را به عهده خواهند داشت.
انجمن كتابخانه هاي عمومي استان با تركيب زير تشكيل مي شود:
الف- استاندار (رئيس انجمن استان)
ب) مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان (دبير انجمن).
ج) رئيس سازمان آموزش و پرورش استان.
د) معاون برنامه ريزي استانداري.
ه) رئيس شوراي اسلامي استان.
و) چهار نفر از شخصيتهاي حقيقي يا حقوقي كه حداقل يك نفر آنان از بانوان باشد به پيشنهاد دبير انجمن و تصويب رئيس انجمن طبق دستورالعمل هيأت امناء.
تركيب اعضاي انجمن شهرستان به شرح زير مي باشد:
الف) فرماندار (رئيس انجمن)
ب) رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي شهرستان (دبير انجمن)
ج) شهردار شهر مركز شهرستان.
د) رئيس شوراي اسلامي شهرستان.
ه) پنج نفر از اشخاص حقيقي و حقوقي كه حداقل يك نفر آنان از بانوان باشد به پيشنهاد دبير انجمن و تصويب رئيس انجمن طبق دستور العمل هيأت امناء.
ن : سهيلا آقايي كلشتري
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت: